ΜΑΘΗΜΑ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΝΕΟΤΕΡΩΝ ΧΡΟΝΩΝ

ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΑΝΤΑ ΔΙΑΛΛΑ

ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2015

Τα ερωτήματα που ακολουθούν είναι ενδεικτικά, και αναφέρονται στις επιμέρους θεματικές ενότητες που εξετάσαμε κατά τη διάρκεια του εξαμήνου. Για να απαντήσετε θα πρέπει να ανατρέξετε συνδυαστικά στο εγχειρίδιο και στις παραδόσεις μαθήματος.

Θεματικές ενότητες:

Πνευματική Επανάσταση 17^ου και 18^ου αιώνα. Διαφωτισμός

Γαλλική Επανάσταση

Βιομηχανική Επανάσταση

            Και Προϋποθέσεις

           Και Αγγλία –λοιπές Ευρωπαϊκές χώρες

Kαι Πρόοδος εκβιομηχάνισης

Kαι Κοινωνικές συνέπειες

Kαι Αστικοποίηση και ταξική συνείδηση

Kαι Νέες ιδεολογίες: φιλελευθερισμός –σοσιαλισμός

Επαναστάσεις κατά το πρώτο μισό του 19^ου αιώνα: τα τρία κύματα (1820, 1830, 1848)

Εθνικισμός και δημιουργία εθνικών κρατών.

Εξεταστέα Ύλη (E. Burns, Ευρωπαϊκή Ιστορία. Εισαγωγή στην Ιστορία και τον Πολιτισμό της Νεότερης Ευρώπης, Επίκεντρο: Θεσσαλονίκη 2005.): Κεφάλαια: Κεφάλαια: 6, 7, 8,9, 10, 11, 12 (μόνο σελίδες 659-674), 13.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

1. Για ποιους λόγους η ανεξιθρησκία θεωρείται προϋπόθεση της δημοκρατίας;
2. Πως αντιλαμβανόταν ο διαφωτισμός την πρόοδο; Ποιος ο αντίλογος;
3. Διατυπώστε τα σημαντικότερα κηρύγματα του Διαφωτισμού και αναφερθείτε στη σημασία τους για την ιστορία της Νεότερης Ευρώπης.
4. Να σχολιάσετε την παρακάτω θέση του Βρετανού ιστορικού EricHobsbawm : “Αν η οικονομία του κόσμου, τον 19^ο αιώνα δημιουργήθηκε κατά κύριο λόγο με την επίδραση της βρετανικής Βιομηχανικής Επανάστασης, η πολιτική και η ιδεολογία του διαμορφώθηκαν κυρίως με την επίδραση της Γαλλικής Επανάστασης. Η Βρετανία πρόσφερε το πρότυπο για τους σιδηροδρόμους και τα εργοστάσια, την εκρηκτική ύλη στον τομέα της οικονομίας που τίναξε στον αέρα τις παραδοσιακές οικονομικές και κοινωνικές δομές του παραδοσιακού κόσμου. Η Γαλλία δημιούργησε τις επαναστάσεις του και του έδωσε τις ιδέες του, σε σημείο που η τρίχρωμη σημαία της να γίνει το έμβλημα σχεδόν όλων των νέων εθνών, ενώ η ευρωπαϊκή αλλά και η παγκόσμια πολιτική μεταξύ του 1789 και του 1917 ήταν σε μεγάλο βαθμό ο αγώνας υπέρ ή κατά των αρχών του 1789 ή των πιο εμπρηστικών ακόμη του 1793”.
5. Ποια ήταν τα αίτια της κατάρρευσης του Παλαιού Καθεστώτος (AncientRegime), στην Γαλλία;
6. Ποιοι ήταν οι λόγοι που οδήγησαν στην Γαλλική Επανάσταση; (μακρά διάρκεια)
7. Μέσα από ποιες διαδικασίες οδηγούμαστε τελικώς στην εκδήλωση της Γαλλικής Επανάστασης το 1789;
8. Σκιαγραφήστε την ταυτότητα της Τρίτης Τάξης στην Γαλλία καθώς και τις αντιθέσεις των διεκδικήσεων στο εσωτερικό της.
9. Καταγράψτε την κατάσταση στην οποία βρισκόταν η τάξη των ανώτερου κλήρου
10. Ποιοι ήταν οι λόγοι της δυσαρέσκειας των Γάλλων αστών και αγροτών εξαιτίας των προεπαναστατικών συνθηκών στη Γαλλία.
11. Ποιος ο ρόλος της αριστοκρατίας στην τελική φάση υπονόμευσης της βασιλικής εξουσίας.
12. Ποιο το θεωρητικό υπόβαθρο για την κατάλυση του Παλαιού Καθεστώτος; Εξηγήστε το.
13. Σχολιάστε τη φράση, «Κανένα γεγονός, όπως η Γαλλική Επανάσταση δεν συμβαίνει μέσα σ’ ένα πολιτιστικό κενό». Στη συνέχεια, παρουσιάστε τις διαφορετικές θεωρίες που εξέφρασαν τα οράματα και τους σκοπούς των επαναστατών.
14. Συνέβαλαν και πώς οι οικονομικές θεωρίες που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του Διαφωτισμού στην υπονόμευση του ισχύοντος μερκαντιλιστικού συστήματος;
15. Ποια τα στάδια της Γαλλικής Επανάστασης;
16. Καταγράψτε τα γεγονότα εκείνα που καταδεικνύουν το μέγεθος της λαϊκής, μαζικής υποστήριξης που γρήγορα απέκτησε η επανάσταση στην Γαλλία;
17. Να συγκρίνετε τα Συντάγματα της Γαλλικής Επανάστασης
18. Ποιο περίφημο κείμενο (μανιφέστο) κατά τη διάρκεια της Γαλλικής επανάστασης είναι αυτό που περιλαμβάνει τις αξιώσεις της αστικής τάξης; Σχολιάστε το.
19. Αναφερθείτε στα επιτεύγματα του πρώτου σταδίου της Γαλλικής Επανάστασης.
20. Για ποιους λόγους συνεχίζεται η επανάσταση και μετά το πέρας του πρώτου σταδίου; Καταγράψτε τις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις και τις εξελίξεις στο πολεμικό μέτωπο που δρομολογούνται κατά το δεύτερο στάδιο.
21. Γιατί ονομάστηκε η τελευταία περίοδος του δεύτερου σταδίου Τρομοκρατία; Σκιαγραφήστε το προφίλ των βασικών εκπροσώπων της;
22. Ποια τα αίτια και οι συνθήκες εκδήλωσης της Αντεπανάστασης στην Γαλλία; Ποια η έκβασή της;
23. Να περιγράψετε και να ερμηνεύσετε την στάση των Ευρωπαίων απέναντι στην Γαλλική Επανάσταση.
24. Ποιες οι βασικές κατευθύνσεις της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής του Ναπολέοντα; Ποια τα μέσα άσκησης της πολιτικής του;
25. Ποιοι κατά την γνώμη σας ήταν οι λόγοι κατάρρευσης της Ναπολεόντειας Αυτοκρατορίας;
26. Ποια η σημασία και οι συνέπειες της Γαλλικής Επανάστασης και της Ναπολεόντειας κατάκτησης για την διαμόρφωση της νεότερης Ευρώπης;
27. Ποιες βασικές αρχές θεμελίωσαν την νέα ευρωπαϊκή τάξη στο Συνέδριο της Βιέννης;
28. Ποιες ήταν οι βασικές αποφάσεις του Συνεδρίου της Βιέννης; Αναδείξτε τη σημασία τους για την ιστορία της Ευρώπης μέχρι τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
29. Εκθέστε τους στόχους, το έργο, καθώς και τη διάρκεια της ισχύος της Ιεράς Συμμαχίας. Πότε και ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στον κλονισμό της ευρωπαϊκής τάξης πραγμάτων που όρισε η Ιερά Συμμαχία;
30. Τι θεωρούμε ως βιομηχανική επανάσταση;
31. Να περιγράψετε τις φάσεις της βιομηχανικής επανάστασης στην Ευρώπη κατά τον διευρυμένο 19^ο αιώνα. Ποια η σημασία της τεχνολογίας και της επιστήμης;
32. Ποιες οι πηγές της βιομηχανικής επανάστασης στο πρώτο μισό του 19^ου αιώνα. Να συγκρίνετε το βρετανικό παράδειγμα με δύο τουλάχιστον από τις χώρες της ηπειρωτικής Ευρώπης.
33. Σχολιάστε τη σημασία της έλευσης των σιδηροδρόμων.
34. Για ποιους λόγους αναπτύχθηκαν τόσο δυναμικά οι σιδηρόδρομοι παρόλο που υπήρξαν από οικονομική άποψη εξαρχής ιδιαίτερα ασύμφοροι;
35. Ποιες ήταν κατά την γνώμη σας οι κοινωνικές συνέπειες της εκβιομηχάνισης; Να αναφερθείτε ιδιαίτερα στις αλλαγές στην καθημερινή ζωή και την θέση των εργατικών τάξεων.
36. Πώς διαβαθμιζόταν η εργατική τάξη των πόλεων; Και πώς λειτουργούσε η κοινωνική κινητικότητα; Ποιος ο ρόλος των γυναικών;
37. Πως συνδέεται κατά την γνώμη σας το φαινόμενο της ανάπτυξης των πόλεων με την εκβιομηχάνιση;
38. Γιατί οι πόλεις θεωρούνταν απειλή κατά της υγείας; Πόσο συνέβαλαν σε αυτό οι ανθυγιεινές συνθήκες;
39. Ποιο οικογενειακό πρότυπο προωθείται ως ηγεμονικό με την βιομηχανική επανάσταση και την αστικοποίηση στο πρώτο μισό του 19^ου αιώνα; Να αναφερθείτε ιδιαίτερα στην θέση των γυναικών.
40. Να προσδιορίσετε την κυρίαρχη θέση των αστών τον 19^ο αιώνα στην οικονομική, κοινωνική, και πολιτική ζωή του 19^ου αιώνα.
41. Να αναλύσετε τις σχέσεις ευγενών και αστών στον 19^ο αιώνα στην Δυτική, Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
42. Να αναφέρετε τις κοινωνικοοικονομικές κατηγορίες που συγκρότησαν τον πυρήνα των ευρωπαϊκών αστικών τάξεων.
43. Γιατί κατά την γνώμη σας είναι προτιμότερο να μιλάμε για αστικά στρώματα/ τάξεις παρά για μια αστική τάξη;
44. Ποια ήταν η ταυτότητα της αστικής ζωής (δημόσια και ιδιωτική);
45. Ποιες νέες πολιτικές ιδεολογίες συνδέονται με την βιομηχανική εποχή; Να τις περιγράψετε.
46. Ποιες οι βασικές θέσεις του φιλελευθερισμού, οικονομικού και πολιτικού.
47. Ποιες θεωρίες αναπτύχθηκαν στον χώρο της πολιτικής οικονομίας προκειμένου να υποστηρίξουν την ηγεμονία της αστικής τάξης; Να τις αναπτύξετε συνοπτικά
48. Αναφερθείτε συνοπτικά στους πρώιμους επικριτές της αστικής τάξης και πιο αναλυτικά στους Μαρξ και Ένγκελς.
49. Ποιες οι εστίες και τα πρότυπα των επαναστάσεων του 1820, του 1830 και του 1848.
50. Που εκδηλώνονται επαναστατικές εστίες κατά τη διάρκεια του πρώτου ρεύματος και πώς αυτές εξελίσσονται;
51. Ποια τα βασικά χαρακτηριστικά του φιλελευθερισμού στην Βρετανία και την Γαλλία κατά τη περίοδο 1830-1848;
52. Για ποιους λόγους αναπτύσσεται το κίνημα του Χαρτισμού στη Βρετανία και ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του;
53. Ποιοι ήταν οι παράγοντες που προκάλεσαν τις επαναστάσεις του 1848;
54. Να συγκρίνετε τις επαναστάσεις του 1848 στην Γαλλία, στην Αψβουργική Μοναρχία, στην Γερμανία και στην Ιταλική Χερσόνησο. (ως προς τα αίτιά τους, τους στόχους τους, τα επαναστατικά υποκείμενα, την αντίδραση των κυβερνήσεων και την έκβασή τους, τις συνέπειές τους).
55. Ποια είναι κατά την γνώμη σας η σχέση εθνικισμού, φιλελευθερισμού και επανάστασης; Να αναφερθείτε στο παράδειγμα του 1848.
56. Πως θα ερμηνεύατε την αποτυχία των Επαναστάσεων του 1848;
57. Ποιες είναι κατά την γνώμη σας οι κοινωνικές προϋποθέσεις και τα συνοδευτικά φαινόμενα του εθνικισμού;
58. Ποια είναι κατά την γνώμη σας η σχέση του εθνικισμού με τον Ρομαντισμό;
59. Ποια εθνικά κράτη εμφανίστηκαν από τις αρχές του 19^ου αιώνα έως τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο;
60. Να περιγράψετε τα στάδια της ιταλικής ενοποίησης κατά την περίοδο 1859-1870
61. Ποια η σημασία του αυστροπροσωικού πολέμου και του γαλλοπρωσικού για την γερμανική ενοποίηση;
62. Πότε ακούγεται για πρώτη φορά συστηματικά η ιδέα μιας ενιαίας Γερμανίας, ποια σενάρια εκφράζονται;
63. Σκιαγραφήστε την προσωπικότητα του Βίσμαρκ και σχολιάστε τη σημασία της για την υλοποίηση της γερμανικής ενοποίησης
64. Καταγράψτε τα στάδια της γερμανικής ενοποίησης.
65. Να συγκρίνετε τις διαδικασίες της ιταλικής και γερμανικής ενοποίησης.
66. Τι γνωρίζετε για τον εθνικισμό και το εθνικό πρόβλημα στην Αυστριακή Αυτοκρατορία κατά το πρώτο μισό του 19^ου αιώνα;